سفرهای نوروزی در بین ایرانیان همیشه محبوب بوده اند. اصفهان اوج شکوه و معماری ایران بوده و به همین خاطر، از گزینه های محبوب ایرانیان است. از بناهای زیبایی که می تواند در نوروز در لیست انتخابی شما و خانواده قرار گیرد، سی و سه پل در اصفهان هست. با ما در این مقاله خواندنی همراه باشید تا شما را با تاریخچه سی و سه پل اصفهان و مصالح سی و سه پل آشنا کنیم.
سی و سه پل یا پل الله وردی خان پلی است با ۳۳ دهانه، ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض که توسط الله وردی خان اوندیلادزه بر روی زاینده رود و همزمان با حکومت شاه عباس صفوی ساخته شد و محل برگزاری مراسم جشن آب پاشان و همچنین مراسم خاج شویان ارامنه اصفهان در دوره صفویه بود. اندیشه ساخت سی و سه پل در سال ۱۰۰۸ هجری قمری و در دوازدهمین سال سلطنت شاه عباس یکم بوجود آمد و در سال ۱۰۱۱ هجری قمری الله وردی خان اوندیلادزه گرجی آن را تمام کرد. سی و سه پل در اصفهان یکی از شاهکارهای معماری و پل سازی ایران بوده و از زیبایی و عظمت منحصر بفردی برخودار است.
براساس نظر کارشناسان زمین شناسی و میراث فرهنگی، پایه و فونداسیون این پل بگونه ای طراحی شده که استحکام آن در رطوبت بیشتر است. بنابراین، اگر خشکی رودخانه در دراز مدت ادامه یابد، امکان خطر برای سی و سه پل وجود دارد.
سی و سه پل بنایی مستحکم بوده که برخی از گرجی تبارها بر این عقیده اند که چون حروف الفبای گرجی سی و سه حرف دارد و الله وردیخان از تبار گرجی ها بود، این نام برایش انتخاب شد. اما، این نظریه کاملا رد گشت، چرا که در ابتدا پل ۴۰ دهانه داشت، اما به مرور زمان و با کشت درختان و انحراف آب بعضی از آنها متروکه شدند. در سال ۱۳۳۰، شهردار اصفهان اراضی اطراف پل را آزاد می کند و پس از باز کردن مجرای عبور آب، دیواری سنگی را در سمت شمال می سازد که هنوز آثارشان دیده می شوند. از سوی دیگر تاریخچه سی و سه پل اصفهان، کارشناسان عدد صد و سی و سه را مربوط به آناهیتا می دانند و معتقدند این پل نیز مانند بیشتر سازه های آبی نمادی از آناهیتا دارد.
معمار سی و سه پل استاد حسین بنا اصفهانی بوده که پسرش، محمدرضا اصفهانی شاهکاری همچون مسجد شیخ لطف الله را خلق کرد. برخلاف اینکه معمولا پل ها در قسمتهای کم عرض ساخته می شوند، وی برای ساخت این پل عریض ترین قسمت رودخانه زاینده رود را انتخاب نمود، چرا که این قسمت رودخانه در بستری کم عمق، وسیع و آرام ایجاد شده و دارای چشم اندازی تماشایی بود. مصالح سی و سه پل عبارتند از سنگ برای قسمتهای زیرین و آجر و ملات ساروج و گچ برای قسمتهای فوقانی. در دو طرف پل طاق نماهای سرپوشیده ای بچشم می خورند که از یک سو به رودخانه و از سوی دیگر به میان پل مشرف هستند و باعث شده اند تا معبر باریک مسقفی در دو سوی پل ایجاد شود.
پیاده روی پل دارای ۹۹ طاقچه بوده که در آنها تابلوهای نقاشی بچشم می آمدند. در جلوی این پل نیز مجسمه رضا شاه بر روی ستونی به ارتفاع ۵ متر وجود داشت که بر اسبی سوار بود. اما، امروزه در میدان ۱۴ اسفند قرار دارد. طاق های پل دارای ستونهایی به ارتفاع ۷ تا ۹ متر هستند که سقف را سرپا نگه داشته اند و بسیار شکوهمند و مستحکم به نظر می رسند. در ابتدا، این پل ۳۶۰ متر طول و ۴۰ چشمه داشت، اما امروزه ۳۳ دهانه و ۱۴ متر عرض دارد و با ۲۹۵ متر طول به عنوان طویل ترین پل زاینده رود از آن یاد می شود.
