در این مقاله میخوانید:
آبریزش بینی چیست؟
آبریزش بینی ترشحات بیش از حد تولید شده توسط بافتهای بینی و بافتهای مجاور و رگهای خونی در بینی است. این ترشحات طیف وسیعی از مایعات رقیق و شفاف تا مخاط غلیظ را تشکیل میدهد. ترشحات آبریزش بینی ممکن است از بینی، پایین و پشت گلو و یا هر دو خارج شود.
اصطلاح “رینوریا” و “رینیت” اغلب برای اشاره به آبریزش بینی استفاده میشود. هرچند که افراد مبتلا به آبریزش بینی به سختی صحبت میکنند، “رینوریا” اشاره به تخلیهی ترشحات رقیق و نسبتا روشن بینی است. “رینیت” به التهاب بافتهای بینی میگویند که به علتهای متعددی ایجاد میشود و معمولا باعث آبریزش بینی میشود. احتقان بینی ممکن است همراه با آبریزش بینی باشد.
دلایل آبریزش بینی چیست؟
آبریزش بینی میتواند به دلایلی که باعث تحریک یا عفونت بافت بینی شود، اتفاق بیافتد. عفونتها (مانند سرماخوردگی و آنفلوانزا، کرونا)، آلرژی و تحریک کنندههای مختلف ممکن است باعث ایجاد آبریزش بینی شوند. بعضی از افراد به طور مداوم بدون دلیل مشخصی دچار آن میشوند که به این نوع آبریزش بینی، رینیت غیر آلرژیک یا رینیت وازوموتور میگویند. آبریزش بینی به ندرت میتواند ناشی از پولیپ، اجسام خارجی، تومور یا سردردهای میگرنی باشد.
دلایل آبریزش بینی
دلایل متعددی ممکن است منجر به آبریزش بینی شوند، این دلایل عبارتند از:
- سینوزیت حاد (عفونت سینوس)
- سرماخوردگی
- آلرژی
- سینوزیت مزمن
- کرونا
- سندروم واسکولیت سیستمیک: عروق کوچک و متوسط را تحت تاثیر قرار میدهد و با آسم شدید و ائوزینوفیلی خون و بافت مرتبط است.
- استفادهی بیش از حد از اسپری های بینی
- انحراف تیغهی بینی
- اعتیاد به مواد مخدر
- هوای خشک
- تغییرات هورمونی
- آنفلوآنزا
- اجسام خارجی
- داروها
- پولیپ بینی
- رینیت غیر آلرژیک (گرفتگی مزمن یا عطسه به آلرژی مربوط نیست)
- آسم مرتبط با شغل
- بارداری
- ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)
- نشت مایع نخاعی
- سیگار کشیدن
- گرانولوماتوز وگنر همراه با پلی آنژیت: واسکولیت (التهاب رگ) سیستمیک مزمنی است که عروق کوچک یا متوسط دستگاه تنفسی فوقانی، ریهها و کلیهها را درگیر میکند. این بیماری با احتقان سینوس که با ضد احتقانها و آنتی بیوتیکها درمان نمیشود، تظاهر پیدا میکند. به علاوه علائم اولیهی آن خون دماغ شدن مکرر روزانه، آبریزش بینی (علائم شبیه سرماخوردگی)، خشک شدن و دلمه بستن دیوارهی بینی میباشد.
آبریزش بینی را چگونه درمان کنیم؟
در هنگام سرماخوردگی بدن مادهی شیمیایی به نام هیستامین ترشح میکند، که منجر به عطسه، آبریزش بینی و آبریزش چشم ها میشود. آنتی هیستامین های بدون نسخه مانند کلرفنیرامین و دیفن هیدرامین این روند را متوقف میکنند و میتوانند این علائم را از بین ببرند. آنتی هیستامین ها همچنین ممکن است موجب خواب آلودگی، خشکی چشم، خشکی بینی و خشکی دهان شوند. بسیاری از درمانهای خانگی را میتوانید امتحان کنید تا بدون مصرف دارو آبریزش بینی را متوقف کنید.
هیچ یک از این درمان ها نمیتواند شما را به طور کامل از شر علل اساسی آبریزش بینی مانند سرماخوردگی، عفونتهای ویروسی یا آلرژیها خلاص کند. این رویکردها فقط به بهبود آبریزش بینی به شما کمک میکند. در صورت ابتلا به سرماخوردگی، عفونتهای ویروس، کرونا و آلرژی به دنبال درمان مستقیم آنها باشید.
درمان های خانگی آبریزش بینی:
اگر ترجیح میدهید از داروهای طبیعی استفاده کنید، گزینههای زیادی وجود دارد که میتواند کمک کننده باشد. درمانهای خانگی زیر جهت برطرف کردن آبریزش بینی پیشنهاد میشود:
۱: به مقدار زیاد مایعات بنوشید
مصرف مایعات به بهبود آبریزش و احتقان بینی کمک میکند. مایعات باعث میشود که مخاطهای موجود در سینوسها رقیق شده و راحت تر دفع شوند. در صورت عدم مصرف کافی مایعات، ممکن است مخاط ضخیم و چسبنده باشد و باعث گرفتگی بیشتر بینی شود. توجه داشته باشید که از نوشیدن مایعاتی مانند قهوه و الکل بپرهیزید، چون این مایعات سبب کاهش آب بدن میشوند.
۲: نوشیدنیهای گرم
مصرف نوشیدنیهای گرم مانند چای به دلیل گرما و بخاری که دارند، مفید تر از نوشیدنیهای سرد هستند. چرا که به باز کردن و کاهش گرفتگی راههای هوایی و همچنین گلو درد همراه با آبریزش بینی کمک میکنند. بعضی از چایهای گیاهی حاوی گیاهانی با خاصیت ضد احتقانی ملایمی هستند. چایهای گیاهی مانند بابونه، زنجبیل، نعنا یا گزنه حاوی ترکیبات ضد التهاب و آنتی هیستامین هستند. یک فنجان چای گیاهی گرم (ترجیحا بدون کافئین) درست کنید و بخار آن را قبل از نوشیدن استنشاق کنید.
۳: بخور گرم
تحقیقات نشان داده است که استنشاق بخار گرم به درمان آبریزش بینی کمک میکند. استنشاق بخار گرم بهبودی را تسریع میبخشد. علاوه بر استنشاق بخار از فنجان چای داغ، بخار صورت را امتحان کنید. در زیر چگونگی مراحل آن توضیح میدهیم:
- مقداری آب تمیز را در ظرف ریخته و بر روی اجاق گاز حرارت دهید.
- میزان حرارت آن به حدی که بخار ایجاد شود و حواس تان باشد که به نقطهی جوش نرسد.
- صورت خود را به مدت ۲۰ تا۳۰ دقیقه در معرض بخار قرار دهید و با نفسهای عمیق بخار را وارد بینی خود کنید.
- اگر در صورت خود بیش از حد احساس گرما کردید بعد از چند دقیقه استراحت، دوباره این عمل را انجام دهید.
- بعد از این کار بینی خود را تخلیه کنید تا از شر مخاطها خلاص شوید.
- در صورت لزوم، چند قطره اسانس ضد احتقان به آب بخار صورت اضافه کنید.
- حدود دو قطره در هر ۱ لیترآب کافی است.
- اگر قصد افزودن اسانسهای ضد احتقان را دارید موارد زیر گزینه های خوبی هستند؛ ترکیبات موجود در این گیاهان (مانند منتول و تیمول) در داروهای ضد احتقان یافت میشود. علاوه بر اسانسهای روغنی از گیاهان خشک نیز میتوانید استفاده کنید:
- اکالیپتوس
- نعنا بیابانی
- کاج
- رزماری
- مریم گلی
- نعنا
- درخت چای (مالهوکا)
- و روغن آویشن.
۴: دوش آب گرم
دوش آب گرم درست مثل چای گرم یا بخور صورت، میتواند به کاهش آبریزش و گرفتگی بینی کمک کند. برای به دست آوردن نتایج بهتر، صورت و سینوسهای خود را به طور مستقیم در معرض بخار و دوش حمام قرار دهید.
۵: خوردن غذاهای تند
غذاهای تند با آبریزش بینی به برطرف کردن گرفتگی آن کمک میکنند. اگر میتوانید کمی تندی را در مواد غذایی خود تحمل، آن را امتحان کنید. ادویههای تند مانند انواع فلفل و زنجبیل گزینههای مناسبی هستند. این ادویهها، با ایجاد احساس گرما موجب گشاد شدگی مجراهای بدن در نتیجه کاهش مشکلات سینوسها میشوند.
۶: استفاده از قوری شستشوی بینی
استفاده از قوری شستشو یک روش شایع برای شستن بینی و رفع مشکلات سینوسها و ناراحتیهای ناشی از آبریزش بینی است. این وسیلهی شستشو شبیه به قوری چای با یک لولهی خروجی است.محلول نمک (سرمهای نمکی آمادهی موجود در بازار) یا آب نمک گرم را درون قوری شستشو ریخته و سپس مایع را از طریق لولهی خروجی به درون یکی از سوراخهای بینی ریخته و از دیگر سوراخ خارج شود، این کار باعث شستشوی کامل مخاطهای سینوسی میشود. قوریهای مخصوص شستشو را میتوانید از داروخانهها،فروشگاههای تجهیزات پزشکی تهیه نمایید.
به یاد داشته باشید که قبل از استفاده حتما دستورالعمل چگونگی استفاده از آنها را مطالعه نمایید. زیرا استفادهی اشتباه به ندرت باعث بدتر شدن آبریزش بینی و یا عفونت سینوسی میشود. همچنین لازم است اطمینان حاصل نمایید که به جای آب لوله کشی از آب استریل و مقطر استفاده کنید. به علاوه در صورت تمایل میتوانید از اسانسهای ضد احتقان ذکر شده در قسمت بخار دادن صورت در محلول آب نمک خود استفاده کنید.
۷: کپسیسین
کپسیسین یا عصارهی فلفل، مادهی شیمیایی است که فلفل قرمز را تند میکند. که برای درمان دردهای اعصاب و پسوریازیس (بیماری پوستی مزمن خود ایمنی) مورد استفاده قرار گرفته است. مطالعات متعدد نشان داده است که کپسیسیم در درمان آن مؤثرتر از داروهای استنشاقی هستند.
آبریزش بینی دارم، آیا کرونا گرفته ام؟
حداقل ۸۰ درصد افراد به نوع خفیف کووید ۱۹ مبتلا میشوند و علائم این نوع از بیماری شامل گرفتگی بینی و آبریزش بینی است. در حال حاضر که این بیماری شیوع زیادی دارد، بهتر است هر علامتی را به عنوان کووید ۱۹ در نظر گرفته و خود را از دیگران دور نگه داشت. حتی موارد خفیف بیماری میتواند به فرد دیگر منتقل شده و در آن فرد نوع شدیدتری از خود را نشان دهد.
بهترین راه برای اطمینان از این که آیا آبریزش بینی شما ناشی از ابتلا به کروناست، چک کردن سایر علائم کروناست. برای خواندن سایر علائم کرونا به مقاله ی “ویروس کرونا چیست و چگونه منتقل می شود؟ ” رجوع کنید.
علائم مخصوص کرونا
یکی از نشانه های مخصوص قربانیان Covid-19 از دست دادن ناگهانی حس بویایی است. نه به این دلیل که گرفتگی بینی دارند. حتی بوی شدیدی مثل پیاز یا قهوه را حس نمیکنند. اگرچه همهی قربانیان ویروس کرونا حس بویایی خود را از دست نمیدهند، اما مطالعات انجام شده نشان دادند که ۸۷ درصد از بیماران، حس بویایی خود را از دست داده بودند.
استفاده از دستگاه پالس اکسی متری در کرونایی ها، معمولا نشان دهندهی اکسیژن خون زیر ۹۲ درصد است. علاوه بر این در بیماری کرونا، ممکن است برخی ضایعات پوستی نیز دیده شود که در آنفولانزا وجود ندارد. علائم کمتر شایع شامل گلو درد، احتقان، آبریزش بینی، استفراغ، اسهال، معده درد و …است. بعضی از قربانیان چشم هایشان قرمز می شود و خارش دارد. در بعضی از آنها انگشتان دست یا انگشتانشان قرمز می شوند و یا تاول می زند- اصطلاحاً انگشتان پا شبیه لوزه ها می شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
آبریزش بینی ممکن است آزار دهنده و ناراحت کننده باشد اما معمولا خود به خود برطرف میشود. گاهی اوقات، میتواند نشانهای از یک مشکل جدی تر باشد، و همچنین آبریزش بینی ممکن است در نوزادان جدی باشد.
در صورت تجربهی هر کدام از موارد زیر با پزشک گوش و حلق و بینی تماس بگیرید:
- علائم شما بیش از ۱۰ روز طول بکشد.
- تب بالا دارید.
- ترشحات بینی شما زرد و سبز است و با درد سینوسی یا تب همراه است. ممکن است این ترشحات علامت عفونت باکتریایی باشد.
- خونریزی در ترشحات بینی شما وجود دارد و یا پس از آسیب به سر ترشحات شفاف هستند.
کودکان:
در صورت مشاهدهی موارد زیر در کودکان با پزشک تماس بگیرید:
- اگر فرزند شما کمتر از ۲ ماه است و تب دارد.
- آبریزش بینی و یا احتقان نوزاد شما باعث ناراحتی در شیر خوردن میشود و دچار مشکلات تنفس میشود.