اگر اهل شمیران باشید یا از اهالی قدیمی تهران باشید حتما تا به حال نام کوچه ذغالی ها به گوشتان خورده است. کوچه ای باریک و بن بست در ابتدای خیابان شریعتی و مجاورت مترو تجریش؛
علت اصلی معروفیت این کوچه، مغازه های قرار گرفته در آن است. درگذشته های دور که خانه ها با بخاری ذغالی و یا کرسی گرم میشد، مردم از نقاط مختلف تهران برای خرید ذغال و خاک ذغال (برای کرسی) به کوچه ذغالی ها می آمدند. بعد از آن با پیداشدن سروکله بخاری های نفتی، کوچه ذغالی ها یکی مراکز نفت فروشی تهران شد. امروزه نیز با گازسوز شدن وسایل گرمایشی در این کوچه تعدادی مغازه ی فروش و تعمیرات گازی به چشم میخورند. البته مغازه های دیگری نیز وجود دارند که فعالیت های عجیب و غریب و محصولات خاص آن ها در تهران و یا حتی کشور تک باشد. در ادامه بیشتر با این مغازه ها آشنا می شوید؛
از شیرمرغ تا جون آدمیزاد در کوچه ذغالیها پیدا میشود!
این جمله ای است که حتما از زبان افراد پا به سن گذشته اطرافتان شنیدید! مغازه های کوچک ولی پر از محصولات متنوع این کوچه هیچ مشتری ای را دست خالی بر نمیگرداند. ابزارفروشی ها، پلاستیک فروشی ها، فروشگاه های مواد غذایی، کارگاه های تولیدی و… همه و همه نیازهای زندگی روزمره را در یک کوچه بن بست میتوان پیدا کرد.
علاوه بر نیازهای روزمره، محصولات و خدمات خاصی نیز در این کوچه پیدا میشود که شاید هیچ جای دیگر تهران و یا ایران پیدا نمی شود. احتمالا نام کوچه ذغالیها را در آدرس سایت های خدماتی زیادی دیده اید، در ادامه این مطلب به معرفی مغازه ها و کارگاه های فعال در کوچه ذغالی ها میپردازیم؛
ابزارفروشی
در کوچه ذغالی بیش از ۱۰ ابزار فروشی بزرگ وجود دارد که تقریبا میتوان گفت کامل ترین بورس ابزار در شمال تهران میباشد. لوازم ساختمانی، لوازم الکتریکی، ابزارآلات برقی و ساده، انواع تاسیسات و لوله و هر چیزی که فکرتان نرسد هم در ابزارفروشی های این کوچه میتوان یافت؛
پلاستیک فروشی
علاوه بر ابزار فروشی، چند پلاستیک فروشی بسیار بزرگ هم در کوچه ذغالیها وجود دارد. بطور مثال صالح پلاستیک که در ابتدای کوچه قرار دارد یک مغازه ۵۰۰ متری با هزاران جنس مختلف پلاستیکی و لوازم آشپزخانه است.
حصیرفروشی (خانه حصیر)
یکی از مغازه هایی که ابتدای مطلب گفتم که شاید نمونه ای مشابه در کشور نداشته باشد، حصیرفروشی کوچه ذغالی هاست! شاید فکرکنید که بساط حصیر های سنتی دیگر جمع شده است اما در این مغازه میتوانید ده ها مدل حصیر سنتی و حصیر های رنگی پرده ای را پیداکنید. فروشگاه خانه حصیر بورس حصیر در تهران است که بیشترین تنوع مدل و اندازه را دارد. حتی یک دار حصیربافی هم در این مغازه وجود دارد که شاید نمونه مشابه آن را در روستاهای جنوبی کشور بتوان یافت! علاوه بر حصیر و محصولات حصیری فروشگاه خانه حصیر محصولات چوبی و دکوری مانند پارتیشن چوبی و پاراوان و همینطور انواع دیگر پرده مانند پرده زبرا را موجود دارد؛
سمنو زاهدی
سمنو زاهدی یکی از قدیمی ترین و بهترین سمنوهای ایران است که به غیر از کوچه ذغالیهای تجریش هیچ جای دیگر پیدانمی شود! حاج منصور زاهدی از قدیمی ترین سمنوپزان تهران بوده است.
ماه های آخر سال و مخصوصا شب های دم عید صف سمنو زاهدی از ۶صبح کل کوچه ذغالی ها را پر از جمعیت میکند و در طول سال نیز مردم از نقاط مختلف تهران و حتی شهرستان ها برای خرید سمنو زاهدی به کوچه ذغالی می آیند.
زیتون فروشی (لارند)
یکی از مغازه هایی که چندسالی هست در این محل باز شده و استقبال نسبتا زیادی هم داشته فروشگاه زیتونکده لارند هست. در این زیتون فروشی، زیتون های درجه یک و صادراتی رودبار بدون واسطه به فروش میرسد. از جذابیت های دیگر این مغازه دستگاه روغن گیری است، روغن زیتون فرابکر لارند هم مانند سمنو زاهدی افراد مختلفی را روزانه به کوچه ذغالی ها میکشاند تا روغن زیتون اصل خریداری کنند!
طلق فروشی (سایبانکار)
در کنار آرایشگاه آقابشیر که بیش از ۳۰ سال است که در کوچه ذغالی ها فعال است، مغازه ای نسبتا کوچک با همان قدمت و جنس های جورواجور و عجیب فعال است که شاید فکرش را هم نکنید چنین چیزهای در تجریش بتوان پیدا کرد؛
فروشگاه سایبانکار انواع طلق، عایق و ورق های پلاستیکی مناسب برای سقف های نورگیر و سقف کاذب را موجود دارد، محصولاتی مانند مانند یونولیت (پلاستوفوم)، پلکسی گلاس، پلی کربنات، ایرانیت پلاستیکی و آهنی و…؛
به طور خلاصه محصولاتی که در راسته خیابان پامنار بازار تهران را میتوانید پیدا کنید، در این مغازه موجود هست!
تعمیرات لوازم خانگی
از پر رونق ترین مغازه های این روزهای کوچه ذغالیها، مغازه های تعمیراتی لوازم خانگی و لوازم صوتی تصویری است.
تعمیرات جاروبرقی، وسایل برقی آشپزخانه، ابزارآلات، تلویزیون و سایر لوازم الکتریکی و الکترونیکی در این مغازه ها انجام میشود. پاساژ شمیران که در کوچه ذغالیها قراردارد، بورس تعمیرات لوازم الکتریکی و وسایل برقی خانه است.
سمساری
از زیبایی های گردشگری کوچه ذغالی ها مغازه ها و دستفروش هایی هستند که لوازم آنتیک و قدیمی را در معرض نمایش و فروش گذاشته اند، بافت قدیمی کوچه در کنار این وسایل آنتیک پای گردشگرهای خارجی را هم به کوچه ذغالی باز کرده است.
کارگاه برش لیزری
و اما برویم سراغ عجیب ترین مغازه کوچه ذغالی! در اواسط کوچه و کنار فروشگاه سایبانکار کارگاه باصفایی فعال هست که انواع خدمات برش، طراحی و چاپ را انجام میدهد. فعالیت اصلی این کارگاه برش لیزری است. طرح های مختلف را به کمک دستگاه لیزر میتوان بر روی جنس های مثله طلق، چوب، پارچه و… برش داد و یا حکاکی کرد.
ساخت استند، تابلو تبلیغاتی و تندیس، برش شابلون و طراحی پلاک، حجم سازی با یونولیت و سایر خدمات ماکت سازی از جمله فعالیت های این کارگاه کوچک در وسط کوچه ذغالی هاست!
کارگاه نجاری
در دهه های گذشته دو کارخانه بزرگ تولید محصولات چوبی و چند کارگاه نجاری کوچک در کوچه ذغالی فعال بودند. اما متاسفانه با تصویب قانون منع فعالیت کارخانه ها در داخل شهر این کارخانه ها تعطیل شدند، و رونق فعالیت کارگاه های دیگر هم کمرنگ تر شد.
یکی از معروف ترین کارخانه های کوچه ذغالیها، کارخانه محصولات چوبی تیموری بوده است، اکثر کتابخانه ها و میز و صندلی های موجود در دانشگاه های ایران تولیدی این کارخانه بود که هنوز هم مورد استفاده است. متاسفانه این کارخانه به طور کامل غیرفعال شده و در مکان آن لباس دست دوم (تاناکورا) بفروش میرسد!
کارگاه آهنگری
خوشبختانه دو کارگاه آهنگری که از سال های دور در مجاورت تکیه پایین فعال بودند، هنوز هم به فعالیت خود ادامه میدهند و بازاری پر رونق دارند.
مرحوم حاج ابراهیم صادقی و مرحوم حاج اسماعیل ظفری از قدیمی ترین آهنگرهای شمیران بوده اند که هنوز کارگاه هایشان در کوچه ذغالیهای تجریش و مجاورت تکیه پایین فعال است؛
تکیه پایین تجریش
تکیه پایین تجریش با ۲۰۰ سال قدمت در انتهای کوچه ذغالیها و ابتدای بازار تجریش قرار دارد که مغازه های داخل آن اکثرا فرش فروشی هستند. سقف و شیروانی قدیمی این تکیه بدون هیچ ستونی و با خرپا چوبی ایستاده است و معماری منحصربفردی دارد.
در قسمتی جنوبی تکیه مسجد اعظم تجریش قرار گرفته است. بنای جدید مسجد توسط مرحوم معمار محسن اسماعیلی در سال های اخیر بازسازی شده و کسبه کوچه ذغالی ها و بازار تجریش هنگام نماز در این مسجد گرد هم می آیند. در این مسجد تابلویی نصب شده که تصاویر گذشتگان محل را به نمایش گذاشته است؛
