ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، پاویون ایران در طول دو ماه و نیم برگزاری اکسپو سه اخطار گرفته است.
آرش نورآقایی، راهنمای گردشگری که در ایده استفاده از راهنمایان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در اکسپو دبی ۲۰۲۰ نقش داشت، در گفت وگوی مجازی با اعضای نخستین گروه از راهنمایان اعزامی به این رویداد جهانی که به انگیزه بررسی فرصت ها و چالش ها برگزار شد، گفت: اطلاع دارم در حدود دو ماه و نیم از زمان برگزاری اکسپو دبی، پاویون ایران سه یا چهار مرتبه برای بسته شدن (پلمب) اخطار گرفته است. در این پاویون از مصالح چوبی استفاده شده که برای آفت زدایی و لحاظ کردن سیستم ایمنی و اطفای حریق اهمال کاری شده است. چه این غرفه را ببندند یا نبندند، اینکه سه بار اخطار رسمی به پاویون ایران داده شده است، در شأن کشور ما نیست.
او یادآور شد که نقدها برای بررسی دلایل و عواملی که ایران را در اکسپو دبی در چنین جایگاهی قرار داده است، مطرح می شود و گفت: آنچه در اکسپو نمایش داده شده در واقع نمود تمام اتفاقات پشت صحنه است، نمود اقتصاد ما و کمبود مالی، آموزش ندیدن، رفتارهای جزیره ای نسبت به دنیا و خودبرتربینی هایی که در آوردگاه جهانی یقه ما را می گیرد، اما تصور می کنیم اشتباه و خطا فقط از جانب یک مجری بوده است، درحالیکه ما معمولا سلسله اشتباهاتی داریم که در جایی خود را نشان می دهد.
نورآقایی پیرامون اینکه پاویون ایران در طول دو ماه و نیم برگزاری اکسپو سه اخطار گرفته است، گفت: براساس مطالعات تاریخی، به یاد ندارم سه رویداد بزرگ در یک برهه زمانی کوتاه در خاورمیانه اتفاق افتاده باشد؛ اکسپو دبی و بازی های جام جهانی قطر که مشهورترین و بااهمیت ترین رویدادهای جهانی هستند. خوشبختانه ۱۰ روز پایانی اکسپو دبی مصادف شده با ۱۰ روز نخست که ایران مطابق با گاهشمار خورشیدی، وارد سال ۱۴۰۱ و «سده نو» می شود و این فرصتی استثنایی است که اختتامیه این رویداد جهانی، همزمان با شروع یک رویداد بزرگ از جانب ایران باشد و پایان آن به جام جهانی قطر ختم شود.
او افزود: با این حساب میتوان اعلام کرد، ایران، امارات و قطر، سه رأس خاورمیانه و برگزارکننده سه رویداد بزرگ جهانی هستند که نه تنها تصویر مثبتی برای ایران می سازد که برای خاورمیانه هم چنین تصویرسازی خواهد داشت. طرح های زیادی به این مناسبت پیشنهاد شده، مثل برگزاری میهمانی بزرگ شام ایرانی، سفره هفت سین بزرگ و صدور ویزای رایگان در طول برگزاری اکسپو دبی و ایده های بسیار دیگر که حتی اگر در این چند ماه نتوانیم کار بزرگی انجام دهیم، می توانیم با این طرح ها تصویر مثبتی از ایران بسازیم. حتی که اکنون از شکل حضور ایران در اکسپو دبی ناراضی باشیم، ولی این فرصت و شانس را همچنان داریم و فکر می کنم تهدیدها را می توان به فرصت تبدیل کرد. امیدواریم ابعاد این فرصت و شانس را درنظر بگیریم، چون دیگر چنین آوردگاه جهانی در این سطح نداریم.
این راهنمای گردشگری با اشاره به برخی اقدامات دیرهنگامی که ایران در زمان حضور در اکسپو دبی داشته است و بروکراسی های موجود در امارات که عامل اجرا نشدن برخی از ایده ها و طرح ها می شود، اظهار کرد: مثلا برای برگزای شب یلدا در پاویون ایران دیر اقدام شد، درحالیکه مثلا کشوری مثل مراکش جزیی ترین برنامه های خود از جمله معرفی غذا را در تقویم اکسپو ثبت کرده است، ولی تا زمان انجام این گفت وگو ندیدم مراسم شب یلدای پاویون ایران در این تقویم ثبت شده باشد. ما در اطلاع رسانی و برنامه ریزی برای اکسپو ضعیف عمل کرده ایم. درباره ایده نوسده هم با اینکه چهار سال است از آن صحبت می کنم تازه شنیده ام قرار است ستاد ملی نوسده را تشکیل دهند که بعید می دانم در این فاصله همه کارها پیش برود.
نورآقایی در ادامه با اشاره به تصمیم معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای اعزام راهنمایان رسمی برای مدیریت بازدیدها از پاویون ایران در اکسپو برای رفع برخی نقایص، درباره برخی نامهربانی هایی که به این طرح شده، گفت: این راهنماها جای کم کاری و بدکاری برخی را توانستند پر کنند. ما به عنوان راهنمای رسمی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای بهبود وضعیت، کاری را به صورت داوطلبانه انجام دادیم. فکر کردیم یک جای کار می لنگد و به عنوان راهنما رفتیم کمک کنیم. این کمک ها هم داوطلبانه و رایگان بوده است. این راهنماها بعد از دو سال بیکاری، اولین فرصتی را که پیش آمده رایگان انجام دادند و خیلی جای قدردانی دارد.
او اضافه کرد: فکر می کنم راهنماهای گردشگری که تا کنون به اکسپو دبی اعزام شده اند تنها گروهی بوده اند که گزارش مستند، مکتوب و کاملی را از این رویداد که دو ماه و نیم از برگزاری آن گذشته است، ارائه کرده اند.
او همچنین توضیح داد: انتخاب راهنماها توسط دفتر بازاریابی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و با نظارت معاونت گردشگری این وزارتخانه و مشاوران و دفتر هماهنگی مستقر در معاونت گردشگری انجام می شود. در کشور بیش از ۱۲ هزار راهنمای دارای کارت وجود دارند که حدود سه هزار نفر آن ها فعال هستند و با توجه به محدودیت زمانی و مکانی اکسپو، قطعا برای همه این راهنمایان فرصت حضور فراهم نمی شود، اما این اقدام را یک قدم رو به جلو می دانیم، چون راهنماها قبلا در چنین رویدادهایی حضور نداشتند.
امین عدیلی، عضو نخستین گروه از راهنمایان اعزامی به اکسپو و مدرس گردشگری درحالیکه پیش از این تجربه حضور در اکسپوهای قبلی را نداشته است، به عنوان راهنمای پاویون ایران و بازدیدکننده اکسپو دبی تجربیاتش را شرح داد و با تشبیه اکسپو دبی به دهکده جهانی، بازدید از این رویداد را با توجه به دسترسی آسان تر از ایران به نسبت اکسپو ۲۰۲۵ که قرار است در اوزاکای ژاپن میزبان آن باشد، به همه توصیه کرد.
او در بخشی از این گفت وگو به نقایص پاویون ایران نیز اشاره کرد و افزود: از نظر معماری معلوم بود تفکر شده است، هرچند در اجرا می توانست بهتر باشد. برخی از کشورها پاویون های پیش ساخته ای داشتند، درحالیکه پاویون ایران یک سازه کامل بود و این از جمله ویژگی های مثبت آن بشمار می آمد. البته که در اجرا و نرم افزار ضعیف عمل کرده است. البته شنیده ام که درحال بهسازی و اصلاح هستند، اما احتمالا وقتی کامل بشود، اکسپو تمام خواهد شد. به هر حال این فضا و فرصت می توانست در تصویرسازی و کاهش اثر ایران هراسی مفید باشد.
او اضافه کرد: پاویون ایران بیش از ۲۰۰۰ متر وسعت دارد، اما متاسفانه برخی از این فضاها یا تعطیل بود یا استفاده مفید و کارشناسی نشده است.
عدیلی موقعیت جغرافیایی و مکانی پاویون ایران را یکی از مثبت ترین ویژگی های آن دانست و استفاده از مهره در نمای بیرونی و رنگ فیروزه ای را برای بازدیدکنندگان جذاب دانست.
هادی حرم شاهی که راهنمای عرب زبان است و همراه با گروه پیشرو راهنمایان گردشگری به اکسپو دبی اعزام شده بود، نیز این رویداد را فرصتی برای عرض اندام همه کشورها دانست و بیشتر درباره ویژگی های مثبت پاویون ایران سخن گفت و اجرای آن را در مقایسه با برخی کشورها بهتر دانست و افزود: ایران به نسبت جایگاه خودش اجرا و حضور خوبی نداشت، اما نکات مثبت آن به منفی ها می چربد.
او همچنین گفت: برخلاف بسیاری از کشورها که روی ارائه یک مفهوم متمرکز شده بودند، در ایران به ظرفیت های واقعی پرداخته نشده و جای ایده پردازی خالی است و گسست مفهوم مشاهده می شود.
حرم شاهی پاویون های پاکستان، آلمان، یمن و روسیه را به زعم خود جزو قوی ترین های اکسپو دبی معرفی کرد که توانسته بودند از کمترین ظرفیت ها و یا با تمرکز روی یک مفهوم، بیشترین بهره برداری و بالاترین اثرگذاری را داشته باشند.
او در عین حال تولید صف بلند بازدیدکننده در برخی پاویون ها را یکی از سیاست های اکسپو و آن کشورها دانست و افزود: پاویون برخی کشورها ظرفیت بازدید همزمان ۲۰۰ نفر را دارند، اما فقط به ۳۰ نفر اجازه بازدید می دهند، بنابراین سخت است که صف های طولانی را معیار پاویون برتر، جذاب و پرطرفدار دانست.
این راهنمای گرشگری همچنین توصیه کرد: اگر کسی از اکسپو دبی بویژه پاویون ایران بازدید می کند، ای کاش بتواند راهکار ارائه کند و پیشنهاد بدهد تا سریع اصلاح شود و فقط حرص کاستی ها را نخورد، چون همه ما برای ایران اقدام می کنیم و دوست داریم نام ایران بالا برود.
داوود دهقان، راهنمای گردشگری که از استان یزد به پاویون ایران در اکسپو دبی اعزام شده بود، نداشتن برنامه ریزی و لکنت در انتقال مفهوم را مهمترین نقطه ضعف ایران دانست و گفت: من تجربه اکسپوهای قبلی را ندارم، اما به عنوان دانشجوی دکتری گردشگری می دانم که در گردشگری، اصلی به نام استفاده از فرصت ها وجود دارد و اکسپو بهترین فرصت برای معرفی کشور ما بود.
او ادامه داد: براساس شنیده هایم اکسپوهای قدیم بیشتر روی تکنولوژی متمرکز بودند، اما دبی معادلات اکسپو را به هم زده و بیشتر روی رسوم و فرهنگ ها متمرکز شده است. از پاویون بیشتر کشورها کاملا مشهود بود که سالها برای این حضور برنامه ریزی کرده بودند، موردی که ما همیشه از آن غافلیم و این همان ضعف پاویون ایران است، برای همین از حالا باید برای اکسپو بعدی برنامه ریزی کنیم.
دهقان همچنین گفت: تغییر مدیر پاویون ایران هر ۱۲ روز یک بار ایراد مهمی است، تا نفر جدید بیاید و با ساختار آشنا شود، مدت زمان مدیریت ۱۲ روزه اش تمام شده و این شیوه مدیریت فاجعه است.
این راهنمای گردشگری که تجربه دو هفته حضور در پاویون ایران در اکسپو دبی را داشته است نیز معتقد است: پاویون ایران سرگردان مانده و معلوم نیست چه مفهومی را می خواهد انتقال دهد، درحالیکه کشورهای دیگر روی یک مفهوم مانور می دهند، مثلا آمریکا روی سفرهای فضایی متمرکز شده است، اما بازدیدکنندگان پاویون ایران در پایان حتی نمی دانند ایران چه چیزی را می خواسته معرفی کند.
دهقانی هم پاویون پاکستان را در اکسپو دبی فراتر از تصور دانست و عملکرد عربستان را در نشان دادن تصویر مدرن و نقش پررنگ زنان در این کشور بسیار خوب توصیف کرد و از آلمان که با استفاده از عنصر “بازی”، استفاده از انرژی پایدار و مشارکت را در ذهن ماندگار کرده است، به عنوان یکی از پاویون های مثال زدنی اکسپو دبی یاد کرد و گفت: ما همیشه فکر می کنیم باید سخت و پیچیده باشیم، درحالیکه بسیاری از کشورها با استفاده از یک عنصر ساده، تصویرسازی عمیق و اثرگذاری داشتند. نظر ما بر این است که پاویون ایران نتوانست یک درصد از این مفاهیم را به تصویر بکشد و بازدیدکننده ها را لحظه ای درگیر کند.
محسن حاجی سعید، رئیس کانون انجمن های صنفی راهنمایان گردشگری هم در سخنانی کوتاه بیان کرد: بازخوردهای خوبی را از وزارت صمت و گردشگری در نتیجه اعزام دو گروه از راهنمایان گردشگری به پاویون ایران در اکسپو دبی دریافت کرده ایم که فکر می کنم استفاده از راهنمای گردشگری در چنین رویدادهایی جز لاینفک شده است. تا الان توانسته ایم از هفت استان، راهنما در اکسپو مستقر کنیم و امیدواریم این رویه مثبت را پیش ببریم و بتوانیم جمع بندی خوبی برای اکسپوها و رویدادهای بین المللی بعدی برای حضور راهنمایان گردشگری در کنار دولت داشته باشیم.
